مطالعه میدانی جریان های شمال تنگه هرمز

Authors

مسعود ترابی آزاد

دانشیار دانشکده علوم وفنون دریایی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال*(مسوول مکاتبات). صمد حمزه ئی

دکترای فیزیک دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

abstract

زمینه و هدف: تنگه هرمز در قسمت شمال غربی اقیانوس هند قرار گرفته و محل اتصال خلیج فارس به دریای عمان است. رژیم جزر و مدی نیم روزانه و بادهای فصلی در تنگه هرمز به همراه نیروهای شناوری ناشی از اختلاف چگالی آب های خلیج فارس نسبت به دریای عمان باعث شده است که تبادل آب در تنگه هرمز صورت گیرد .جریان های دریایی نیز عامل اصلی و اساسی انتقال آلودگی های زیست محیطی دریاها ،حرکت لکه های نفتی و اجسام شناور در تنگه هرمز می باشند. هدف از این تحقیق مطالعه میدانی جریان ها در شمال تنگه هرمز به روش اویلری ، بررسی تغییرات فصلی جریان ها و نقش عوامل به وجود آورنده ی این جریان ها در تنگه هرمز می باشد. روش تحقیق: در این تحقیق، جریان سنجی به وسیله جریان سنج های مکانیکی با دقت cm/s 1± در سه نقطه شمالی تنگه هرمز در گذر زمانی دی ماه 85 تا اردیبهشت ماه 86 جمعا به مدت 8 روز انجام شد.دراین اندازه گیری ها از دو جریان سنج مکانیکی، فلومتر و gps استفاده شد . از جریان سنج مکانیکی مدل a101 ، ساخت کشور انگلستان  استفاده شد. دقت اندازه گیری سرعت این دستگاه cm/s 1 و دقت جهت آن 5 درجه است،  این دستگاه هر 5 دقیقه اطلاعات را ثبت می کند. فلومتر مدل z30 دستگاه بسیار ساده ای است که از یک پره، چند میله و سیم و یک نشانگر جریان تشکیل شده است. این دستگاه می تواند تا عمق 5/3 متر سرعت حرکت آب را اندازه گیری کند. با قرار دادن این دستگاه در جهت حرکت آب می توان سرعت حرکت آب را به دست آورد. بحث: جزر و مد عامل اساسی در حرکت جریان ای شمالی تنگه هرمز می باشد و سرعت جریان های عمقی 30-40 (cm/s) و سرعت جریان های سطحی cm/s 112به دست آمد. با حذف فرکانس های روزانه و نیمه روزانه سرعت جریان های ناشی از باد و اختلاف چگالی تا عمق متوسط 25 متر بین 5/4 – 6/7 (cm/s) حاصل شد. درایستگاه های مورد مطالعه اندازه سرعت جریان های باقی مانده در فصل زمستان با سرعت cm/s5 نسبت به فصل بهار با سرعتcm/s8 کمتراست. نتایچ: اثرات جزر و مد در جریان های مکان های جریان سنجی شده در تنگه هرمز مشهود است. با حرکت از مرکز تنگه هرمز به سمت نقاط ساحلی شمال تنگه بر سرعت جریان های جزر و مدی منطقه افزوده می شود. جریان های باقی مانده تحت تاثیر باد و اختلاف چگالی است  و از شمال تنگه هرمز  به سوی خلیج فارس حرکت می نمایند .سرعت حرکت این جریان ها در فصل زمستان نسبت به بهار کمتر است. نتایج به دست آمده با مدل لردنر و همکاران نیز مطابقت دارد که جریان ناشی از رانش میانگین ماهیانه ی باد و گرادیان چگالی را برای سطح و بستر خلیج فارس بررسی و جریان های نزدیک سواحل ایران را برای سطح 05/0 متر بر ثانیه و برای بستر حدود 04/0 ثانیه برآورد کردند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ترکیب تبدیل های موجک و شبکه عصبی در پیش بینی جریان های سطحی تنگه هرمز

جریان‌های سطحی اقیانوسی، نقش مهمی در انتقال گرما و تغییرات آب و هوایی دارد. ازاین‌رو، پیش‌بینی جریان‌های دریایی از اهمیت بسزایی در اقیانوس‌شناسی برخوردار است. در این پژوهش با به‌کارگیری شبکه‌‌عصبی و تکنیک تبدیل موجک به پیش‌بینی جریان‌های سطحی تنگه‌هرمز پرداخته شده است. بدین منظور داده‌های ثبت‌شده این حوزه از نوامبر سال 1992 تا دسامبر سال 2014 با گام زمانی 5 روزه از سایت ناسا تهیه و با به‌کا...

full text

نانوپلانکتون‌های آهکی شرق تنگه هرمز

در این گزارش برای اولین بار نانوپلانکتون‌های آهکی از شرق تنگه هرمز مطالعه ‌شدند. 15 نمونه از منطقه مذکور در زمستان 86 انتخاب و تعداد 27 گونه و 16 جنس شناسایی گردید. در تجمعات فسیلی مطالعه شده به 3 مجموعه برخورد شد. انواعی که دارای فراوانی زیاد هستند، از قبیل Gephyrocapsa oceanica، Helicosphaera carteri و Emiliania huxleyi، گونه‌هایی که به‌ندرت یافت می‌شوند مانند Braarudosphaera bigelowi، Calcid...

full text

گزارش داینوفلاژله‌های زره‌دار از آبهای حوالی جزیره هرمز (تنگه هرمز)

علیرغم اهمیت علمی و استراتژیک خلیج فارس و خلیج عمان، حتی با وجود تعداد قابل توجهی از منابع، هنوز نواقصی در دانش اکوسیستم‌های آنها مشاهد می‌شود. در این پژوهش اطلاعاتی مربوط به ترکیب گونه‌ای و ریخت‌شناسی داینوفلاژله‌های زره‌دار در حوالی جزیره هرمز ارائه شده است. به طور کلی 99 گونه (109 آرایه درون گونه) معرفی شدند که به یک کلاس، 6 راسته، 13 تیره و 24 جنس متعلقند و برای اولین بار 7 گونه و 11 آرایه ...

full text

مطالعه لایه اکمن به‌دام‌افتاده در بستر سواحل غرب تنگه هرمز

مطالعه اثرات دینامیکی اصطکاک بستر بر حرکت توده آب مستلزم آن است که ویژگی‌های لایه مرزی موسوم به لایه اکمن شناسایی شود. لایه اکمن در بستر شیب‌دار شامل جریان‌هایی به نام شارش اکمن به‌صورت فراشیب یا فرو‌شیب است که این جریان‌ها می‌توانند سبب افزایش آمیختگی و تغییر در ضخامت لایه مرزی اکمن شوند. هم‌چنین نیروی اصطکاک در بستر سبب کاهش سرعت جریان و به دنبال آن کاهش نیروی کوریولیس شده و در نتیجه جریان زم...

full text

دینامیک دریا و عوامل موثر بر نوسانات تراز دریا در تحول قاعده دلتاهای شمال تنگه هرمز

  یکی از عوامل موثر در شکل‌زایی محیط ساحلی، هیدرودینامیک دریا است و در کلیه طرح‌هایی مرتبط با ساحل این مسأله مورد توجه است . در این مقاله، هیدرودینامیک دریا در تنگه هرمز و حرکات آب دریا اعم از جزر و مد، امواج و جریان‌های دریایی در قاعده دلتاهای منطقه ، بررسی شده است. محدوده مطالعه، سواحل تنگه‌هرمز، بین مصب رودخانه میناب در شرق و مصب رودخانه شور در غرب بندر عباس است؛ این محدوده، نوار خط ساحلی در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم و تکنولوژی محیط زیست

جلد ۱۸، شماره ۱، صفحات ۶۱-۷۷

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023